Voordat je baby kan praten, kun je al met hem communiceren door middel van gebaren. Handig als je er bijvoorbeeld maar niet achter komt waarom hij blijft huilen. Wat is Babygebaren precies, hoe werkt het concept en wat levert het op?

Wat is Babygebaren?

In Amerika is communiceren met je baby door middel van gebaren al jaren populair. Het Baby- en kindergebaren concept werd daar zo’n twintig jaar geleden geïntroduceerd door de Amerikaanse gebarentaaltolk Joseph Garcia. Door onderzoek kwam hij er achter dat niet alleen baby’s van dove ouders baat hadden bij zijn methode. Het gaf ook horende ouders de kans om al vroeg met hun baby te kunnen communiceren door een gemakkelijk aan te leren gebarensysteem.

Simpel gezegd is Babygebaren het toevoegen van gebaren (uit de Nederlandse Gebarentaal) aan de gesproken taal. Je blijft dus gewoon praten met je baby zoals je altijd doet, alleen maak je er gebaren bij. Net als bij gesproken taal leert je baby deze gebaren door jou na te doen. Door middel van Babygebaren kan je kind, voordat hij (goed) kan praten, met je delen wat hij voelt of ziet, of waar hij behoefte aan heeft.

De meeste kinderen beginnen met de eerste woordjes rond hun eerste jaar, terwijl ze cognitief al veel eerder in staat zijn zich te uiten. Door je kind gebaren aan te leren, kun je deze periode overbruggen. Een baby wil graag met je delen wat het beleeft en nodig heeft. Met Babygebaren geef je je kind handvatten om dat uit zichzelf te doen, zo krijg je ook een beter inzicht in zijn belevingswereld en persoonlijkheid.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat gebaren niet alleen de taal- en spraakontwikkeling op jonge leeftijd bevordert, maar ook dat gebarende kinderen, als ze ouder zijn, een voorsprong hebben op niet gebarende kinderen in het lezen, schrijven en spreken.

Lees hier meer over de ontwikkeling van de woordenschat van je kind.

Voordelen Babygebaren

Het communiceren door middel van gebaren kan frustraties bij de ouders en de baby verminderen, omdat jullie elkaar sneller begrijpen. Als er iets aan de hand is, kan je baby je dat met gebaren vertellen. Daarnaast is het ook gewoon leuk om te doen. Plus: je kunt met en zonder geluid met je kind communiceren, jullie kunnen elkaar ook op grote afstand of door het raam heen begrijpen.

Nog een voordeel: bij meertaligheid van de ouders werken gebaren als een brug tussen de talen. Je kunt dus het anderstalige (vaak moeilijk verstaanbare) gebrabbel van je kind makkelijker begrijpen. Lees hier meer over tweetalig opvoeden. 

Uit Amerikaans onderzoek is bovendien gebleken dat babygebarentaal de taal- en spraakontwikkeling van kinderen stimuleert. Ook schijnen baby’s minder vaak te huilen, omdat ze beter worden begrepen. Je baby wil graag laten weten waar hij behoefte aan heeft, en door middel van gebaren geef je hem een manier om dat te doen.

Wanneer beginnen?

Kinderen beginnen gemiddeld met praten als ze tussen de twaalf en achttien maanden oud zijn. Communiceren door middel van gebaren kan al eerder, vanaf ongeveer zes tot acht maanden (afhankelijk van of je baby er aan toe is). De motoriek van de handjes is namelijk veel eerder ontwikkeld dan de spieren die de mond sturen. Het moment dat je baby begint met zwaaien, is een signaal dat hij klaar is voor gebarentaal. Maar je bent nooit te laat om te beginnen: ook een dreumes of peuter kan nog baat hebben bij Baby- en kindergebaren.

Een kind van zeven maanden is zich bewust van zijn directe omgeving en kan zijn aandacht goed sturen en vasthouden. Hij kan ook associëren: de woorden die hij hoort verbindt hij aan wat hij ziet. Hij weet dus wat er gaat gebeuren als je zegt dat hij gaat eten of slapen en hij herkent een vliegtuig in de lucht en de knuffel in zijn bed.

Babygebaren leren

Babygebaren is het ondersteunen van gesproken taal met gebaren. Je blijft dus, naast de gebaren, gewoon tegen je kind praten. Zo pak je het aan:

1. Start met minimaal 12 gebaren en kies woorden die vaak voorkomen, zoals ‘eten’. Zet daarbij je duim en wijsvinger tegen elkaar en beweeg twee keer richting je mond. Start met minimaal 12 gebaren en kies woorden die vaak voorkomen, zoals eten.
   Zet daarbij je duim en wijsvinger tegen elkaar en beweeg twee keer richting je mond.
2. Zorg ervoor dat je gebaren en woorden tegelijkertijd gebruikt: zeg het woord dus hardop als je het gebaar maakt.
3. Herhaal de woorden en gebaren, zodat je baby ze goed aan elkaar kan verbinden. Doe dit op het moment dat het woord/gebaar relevant is.
4. Help je baby door zijn handjes vast te pakken en samen het gebaar te maken.
5. Houd het gezellig: heb geduld en moedig je kind aan bij het aanleren van de gebaren. Laat hem bijvoorbeeld altijd het gebaar ‘goed’ (duim omhoog) zien als hij een gebaar op de juiste manier maakt.
6. Voeg regelmatig nieuwe gebaren toe om je kind te prikkelen nieuwe gebaren bij te leren

Leren praten

Je kunt je afvragen of je kind nog wel leert praten, als hij door het gebruik van gebaren kan communiceren. Volgens Amerikaanse onderzoekers kunnen kinderen die babygebarentaal hebben geleerd juist beter en eerder praten. De woordenschat van kinderen die zijn begonnen met gebarentaal, schijnt als ze eenmaal kunnen praten groter te zijn. Ook het IQ lijkt hoger. Zodra je kind goed kan praten, zullen de gebaren langzaam verdwijnen.

Hulp bij het leren

Er zijn verschillende manieren om je kind Babygebaren te leren. Je kunt zelf al een eind komen. Op YouTube vind je een heleboel filmpjes met instructies, maar je kunt ook een cursus volgen.

Bron: Ouders van nu